Ergenlik çağıyla birlikte kadınlarda meydana gelen ve rahimden kan atımı ile gerçekleşen biyolojik duruma regl ya da yaygın kullanımıyla adet kanaması denir. Metabolizmanın sağlıklı çalıştığına işaret ederken aynı zamanda doğurganlık yetilerinin olduğuna da işaret eden regl durumunda rahmin iç kısmında hamileliği oluşturan doku sistemi oluşmaya başlar; regl döngüsü içerisinde gebelik olmaması halinde bunlar vücuttan kanama şeklinde atılır. Bu döngü sağlıklı bir kadında ortalama 21-28 gün döngüsüyle gerçekleşir.
Regl her ne kadar kadınlar için normal bir dönem olsa da bazıları için durum daha zordur. Şiddetli adet sancısı kadınlar için regl dönemini kabusa dönüştürür. Karın bölgesinde yaşanan kramplar son derece normaldir ama bazı durumlarda bu ağrılar çok daha şiddetlenir ve katlanılması güç bir hal alır.
Adet sancısı nedir?
Karında ve rahim bölgesinde yaşanan ağrılar adet sancısı şeklinde adlandırılır ve bu sancılar kimi zaman kanamadan önce kimi zaman ise kanamanın yoğun olduğu günlerde hissedilir. Bu durum kişiden kişiye göre değişkenlik gösterir. Halk arasında adet sancısı olarak bilinen bu krampların tıptaki adı ise dismenore’dir. Adet sancısı esnasında başka sorunlar da ortaya çıkar. Migren hastaların baş ağrısı daha da şiddetlenir. Birçok kişide ise adet sancısının yanında mide bulantısı, ishal, baş dönmesi, bel ağrısı ve tansiyon düşüklüğü gibi yan etkiler de görülür. Aynı zamanda en yaygın görülen sıkıntılardan biri de sinirlilik halidir.
Regl döneminde ağrılar sebebiyle uykusuzluk ve konsantrasyon kaybı yaygın olarak görülür. Bu da gün içerisindeki iş ve okul yaşantısını olumsuz yönde etkiler. Araştırmalara göre kadınların yarısından fazlası adet döneminde az ya da çok ağrı duyduğunu belirtmiş ve bunlardan %25’i bu dönemde yaşam kalitelerinin olumsuz yönde etkilendiğini ifade etmiş.
Adet sancısı neden olur?
Regl döneminde doku sistemi ve döllenmeyen yumurtalar rahmin içerisinden dışarı atılır ve bu esnada da rahimde kasılmalar meydana gelir. Prostoglandin adı verilen ve rahimde üretilen kimyasallar bu kasılmalara yol açar. Rahim kasıldıkça buraya giden kan akımıyla birlikte oksijen azalır ve böylelikle ağrı oluşur. Ancak bu şiddetli olmadığı sürece korkulması gereken bir durum değildir. Kasılmalar her kadında yaşanır ve bunu yaşayan kadınlardan bazıları bunu ağrı şeklinde hisseder. Ağrı da kişiden kişiye değişir ve bu ağrılara psikolojik ya da genetik gibi pek çok faktör sebep olabilir.
Adet sancısı nasıl geçer?
- Sıcak su torbası: Karnınızın üzerine koyacağınız sıcak su torbası kan akışını rahatlatarak sancılarınızın azalmasına yardımcı olacaktır. Tabii sıcak su torbasını doğrudan cildinizin üzerine değdirmemeniz gerekiyor. Uygulamayı kıyafet üzerinden yaparsanız vücudunuzda yanık oluşmasını da engellersiniz.
- Su tüketmek: Vücudunuzun susuz kalabileceği bu dönemde içtiğiniz su miktarını daha da artırarak kendinizi rahatlatabilir, hem de şişkinlik ve halsizliğin üstesinden gelebilirsiniz.
- Duş almak: Sıcak kasları gevşettiği için ılık bir duş almak sıcak su torbasıyla benzer bir etki yaratır.
- Spor yapmak: Çok ağır olmayan germe ve esneme egzersizlerinin yanında yürüyüş ve yoga gibi sportif aktiviteler ağrınıza iyi gelir.
- Uzanmak: Ağrının başlayacağını hissettiğiniz ilk anda uzanın ve ağrı esici ilaçlarla bir probleminiz yoksa ilk aşamada ilacı alın. Çünkü ağrı ilk başladığı anda ağrı kesici olmak çok daha etkilidir.
- Algıyı yönlendirmek: İlaç kullanımına karşıysanız sevdiğiniz bir şeyle uğraşarak ağrı algınızın yönünü değiştirebilirsiniz.
- Yeşillik tüketmek: Yeşil bitkiler sizi rahatlatarak ağrılarınızın azalmasına yardımcı olacaktır.
- Zencefil ve ahududu: İçerisinde zencefil ve ahududu bulunan içecekler ağrı kesici özellik göstererek bu dönemde size yardımcı olur.
- Doğum kontrol hapları: Regl ağrılarının dinmesinde önemli bir yardımcı olan doğum kontrol hapları bu dönemin daha rahat geçmesini sağlar. Ancak bu haplardan kullanmayı düşünüyorsanız öncelikle muhakkak doktorunuza danışmanız gerekir.
Adet sancıları genellikle basit bitkisel yöntemler, yorucu olmayan spor aktiviteleri ya da ağrı kesiciler ile engellense de bazı kişilerde bu durum çok daha ağır yaşanır ve adet sancıları hem çok şiddetli olur hem de uzun süre devam eder. Böyle durumlarda yapılması gerekense doktor kontrolüne gitmektir.
Adet sancısı geçmiyorsa ne yapılmalıdır?
20-25 yaşlarına kadar azalarak devam eden adet sancıları normal karşılanır ve kadınların büyük çoğunluğunda bu durum görülür. Ancak öncesinde şiddetli ağrı yaşamadıysanız ve 20-30 yaşlarında belirgin adet sancıları yaşamaya başladıysanız bunun belli sebepleri olur. Artarak devam eden bu ağrılara sebep olabilecekler şöyledir:
- Miyom
- Yumurtalık kisti
- Polip
- Genital enfeksiyon
- Servikal darlık
- Tümör
- Rahim içi yapışıklık
- Rahim içinde bulunan ve her ay adet dönemiyle vücuttan atılan tabakanın karın içerisinde başka bir yere yerleşmesi
Ağrınız geçmiyorsa ve her seferinde daha da şiddetlenerek artıyorsa evde kendinize teşhis koymadan önce doktora gitmeniz gerekiyor. Doktor, yapacağı jinekolojik muayenenin ardından uygulayacağı ultrasonografi ve smear testi gibi yöntemlerle ağrının esas sebebi için incelemeler yapacaktır.
Yapılan tüm tahliller ve doktor kontrolüne rağmen fiziksel bir rahatsızlığınız bulunmuyorsa bu, sorunun psikolojik olduğuna işaret eder. Yapılan araştırmalar da psikolojik sebeplerin regl sancısında son derece etkili olduğunu gözler önüne sermektedir. Bu durumda da bir psikoloğa danışılması şiddetli sancı çeken kadınlar için son derece yardımcı olacaktır.
