Selam Canım! Hayatında bir kez olsun sivilcelerle başının dertte olduğunu hissetmiş olmalısın. Bu yazının, sivilceler ile ilgili aklındaki tüm soru işaretlerini ortadan kaldıracağından eminiz! 😊
Akne özellikle ergenlik döneminde başlayan ve uzun zaman devam edebilen bir cilt problemidir. Birçok gencin ergenlik döneminde başlayan hormonal değişimin de etkisiyle yüz ve vücudun bazı yerlerinde gözeneklerin tıkanması sonucu gerçekleşir.
Yapılan araştırmalara göre her 100 kişiden 85’i yaşamında bu sorunla üç-beş kez karşılaşıyor. Bu durum da akneler hakkında daha çok bilgi sahibi olabilmemiz için en büyük nedenlerden biridir.
Öncelikle doğru bilinen yanlışlardan ilki, akne ve sivilcelerin farklı şeyler olduğunun düşünülmesidir.
Akne ve Sivilce Nedir? Arasındaki Fark Nedir?
Sivilce, genellikle ergenlik döneminde başlayan, yağ bezi kanallarında tıkanmaya bağlı olarak gelişen bir durumdur. Bir başka deyişle, başta yüz olmak üzere sırt ve göğüs gibi diğer yağlı bölgelerde de oluşabilen bir cilt hastalığıdır.
Aslında sivilce ve akne kelimeleri aynı anlama gelir. Sivilce hastalığın halk arasındaki tabiri iken, akne ise hastalığın tıbbi ismi olan akne vulgaristen adını alır.
Tıbbi açıdan akneler; cilt yüzeyindeki yağ bezlerinin iltihaplanmasıyla, fazla sebum üretimi sonucunda gözeneklerin kapanması ve irin oluşturan bakterinin kendine ortam bulmasıyla ortaya çıkar.
Akneler Nasıl Oluşur?
Aknelerin oluşumundaki ilk aşama, kıl ve yağ bezleri ünitesindeki kanalların tıkanmasıdır. Ergenlikle birlikte daha önce küçük olan ve az üretim yapan yağ bezleri, hormon değişimleri sonucu büyür ve üretimleri artar.
Aynı zamanda kanal içerisindeki hücrelerin oluşum döngüsü de bozulur. Bu aşırı yağlı ortam ve tıkanmış kanala bir de deri yüzeyinde normalde bulunan ancak sayıları çok olmayan bakteriler ve mantar türlerinin kolonize olup sayılarının gün geçtikçe artması eklenir.
Bu şekilde aknenin hem komedon dediğimiz tıkaçlı lezyonları hem de iltihaplı lezyonları ortaya çıkar.
Akneler Hangi Dönemlerde Ortaya Çıkar?
Akneler en çok ergenlik dönemi içerisinde olunan kadınlarda 14–17 yaş, erkeklerde ise 16–19 yaş arası dönemde görülür.
Bu dönem, 25 yaşlarına kadar devam edebilir. Hatta bazı geç başlangıçlı sivilcelerde, 25 yaşından sonra da bu cilt probleminin devam ettiği görülebilir. Ancak bu durum, toplam örneklerin %8’i kadardır.
Bunun dışında nadir görülen bazı durumlarda da akneye rastlanılır. Örneğin; hormonal bozukluklar, kortizon gibi sistemik ilaç alımları, deriye yağlı kremlerin ve bitkisel yağların sürülmesi ve mesleki olarak endüstriyel bazı ürünlere maruz kalınması gibi durumlarda her yaş dönemlerinde akne problemi görülebilir.
Yiyeceklerin Akne ile Bir İlgisi Bulunur mu?
Yiyeceklerin ve özellikle de abur cuburların sivilce yaptığına dair kesin bir bilimsel kanıt yoktur. Ancak bazı hastalarda cips, çikolata, fındık, fıstık gibi kuruyemişler ve yağlı süt alınmasına bağlı olarak cilt lezyonlarda alevlenmeler gözlenmiştir.
Akneli Ciltlerde Cilt Temizliğinin Önemi
Cilt temizliği, genel anlamda ciltteki yağın uzaklaştırılmasını sağladığı için faydalıdır. Bunun için dermatolojik temizleme kalıpları veya kimyasal olarak aynı içerikteki sıvı temizleme jelleri kullanılabilir.
Ancak bu tür ürünlerin pahalı olmaları, ulaşılabilirlik açısından bir dezavantajdır. Eczanelerden ve doktorunuzdan temin edebileceğiniz ürünlerle, düzenli olarak cildinizi yıkamanız ve gözeneklerinizin kapanmamasını sağlamanız gerekir.
Ancak cilt temizliği abartılmamalı cilt çok yağlı olsa bile, tahriş edici etki göstermemesi amacıyla günde iki kereyi geçmemelidir.
Akneler Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar
- ‘Ergenlik sivilcesidir’ veya ‘Dönemsel sivilcelerdir geçicidir’ demeden, sivilceler ilk görülmeye başladığında hemen ilgili uzmanlara gidip tedavi sürecine girilmesi gerekir.
- Akneli ciltlerde akla ilk gelen temizlik ürünü kükürt içeren sabunlardır. Ancak tek başına kükürt içeren sabunlar tahriş edicidir ve cilt pH derecesini ciddi şekilde bozabilir. Bu sebeple içerisinde zeytinyağı bulunan kükürtlü sabunları tercih etmek daha iyi bir alternatif olacaktır.
- İçerisinde yağ bulunan cilt maskelerinden kaçınmak, akneli cilde sahip olanların tercih ettiği bir davranıştır. Ancak bilinenin aksine zeytinyağı, antiseptik özelliğinden dolayı bakteri ve mantar oluşumunu engelleyeceğinden cilt problemlerinin önüne geçmede yardımcıdır.
- Aknelerin sıkılması, özellikle evde uygulanan davranışlardan bir tanesidir. Aksine, akne asla sıkılmamalıdır. Çünkü sıkıldığında, içerisinde bulunan enfeksiyon ve iltihap dağıtmış olur. Bunun sonucunda akneler, cildin farklı bölgelerine de kolaylıkla yayılabilir.
- Aknelerin halk arasında kalıtsal olmadığı düşünülse de çoğunlukla genetik bir hastalıktır. Ayrıca bazı kişilerde genetiğin etkisiyle gözenekler çok daha küçüktür ve çevre etkileri akne oluşumuna uygun olsa dahi cilt problemlerine rastlanılmayabilir.
- Makyajın akneye sebep olması, tamamen şehir efsanesidir. Yağsız, hipoalerjenik ve kaliteli kozmetik ürünleri cilt problemlerinin oluşmasına katkı sağlamaz. Ancak makyajın doğru şekilde temizlenmesi ve cilt yüzeyinde uzun saatler tutulmaması önemlidir.
- Halk arasında sigara kullanmanın sivilceye neden olduğu bilinir. Sigaranın tüm vücuda ve ciltteki bazı hücrelere zarar verdiği, hatta erken yaşlanmaya yol açtığı doğrudur. Ancak akneye neden olduğuyla ilgili bilimsel bir veri yoktur.
- Sivilce tedavisinde A vitamini türevi içeren ilaçlar kullanılır. Bu tür ilaçların vücutta büyük hasarlar verildiği düşünülür. Ancak bu tedavi doğru kullanımla ve uzman kontrolünde gerçekleştirildiğinde, akne sorununu %100’e yakın oranla ortadan kaldırabilir.
