Selam kızlar! Bugün, çoğumuz için rahatsız edici bir durum olan polen alerjisi hakkında konuşacağız. Bahar ve yaz ayları çoğu insan için mutluluk verici bir ilham kaynağıdır, ancak polen alerjisi olanlar için durum hiç de böyle olmaz!
Bildiğiniz üzere, polen bitki büyümesi için hayati öneme sahiptir, ancak polen alerjisi olan kişiler için rahatsız edici semptomlara neden olabilir.
Polen, mevsimsel alerjilerin en yaygın tetikleyicilerinden biridir. Birçok insan polen alerjisini “saman nezlesi” olarak bilir. Uzmanlar ise genellikle polen alerjisini “mevsimsel alerjik rinit” olarak adlandırır.
Peki bu duruma karşı neler yapmalıyız? Polen alerjisi hakkında yeterli bilgiye sahip miyiz? O zaman hep birlikte bu yazımızı okuyoruz! 😊
Polen Alerjisi Nedir?
Her ilkbahar, yaz ve sonbaharda, bitkiler aynı türdeki diğer bitkileri döllemek için küçük polen taneleri salgılarlar. Alerjik reaksiyonlara neden olan polenlerin çoğu ağaçlardan, yabani otlardan ve çimlerden gelir. Bu bitkiler rüzgarla taşınan küçük, hafif ve kuru polen taneleri yapar. Polen bitki büyümesi için hayati öneme sahiptir, ancak polen alerjisi olan kişiler için rahatsız edici semptomlara neden olabilir.
Genetik ve çevresel faktörler, hava kirliliği, dünya iklimindeki değişim özellikle küresel ısınma polen alerjilerini etkileyen durumlardır. Polenlerin solunan hava yoluyla alınması ile gelişen polen alerjileri genelde alerjik rinokonjunktivit ve astım bulguları ile karşımıza çıkar. Alerjik rinitte hapşırık nöbetleri, burun akıntısı-tıkanıklığı, göz, burun, kulak ve boğazda kaşıntı, gözlerde sulanma, batma, yanma, şişme kızarıklık gibi belirtiler ortaya çıkar. Sinüzit, nazal polip, otit gelişme riski artar.
Birçok insan polen soluduğunda olumsuz bir bağışıklık tepkisi vardır. Bağışıklık sistemi normalde vücudu hastalıklara karşı korunmak için virüs ve bakteri gibi zararlı istilacılara karşı korur.
Polen alerjisi olan kişilerde, bağışıklık sistemi yanlışlıkla zararsız poleni tehlikeli bir davetsiz misafir olarak tanımlar. Polene karşı savaşmak için kimyasallar üretmeye başlar.
Vücut, algılanan bu tehdide IgE antikorları olarak bilinen maddeleri yaparak ve salıvererek tepki verir. Bu IgE antikorları vücuttaki mast hücrelerine bağlanır ve bu histamin salgılar. Histamin, polen alerjisi semptomlarından sorumlu ana maddedir.
Otlar alerjinin en sık nedenidir. Ayrıca Huş, sedir ve meşe gibi bazı ağaç türleri de yüksek oranda alerjenik polen üretir.
Polen Alerjisi En Çok Kimleri Etkiler?
Özellikle; polenlere alerjisi olan bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ortaya çıkmaktadır. Solunum yollarına yerleşen polenler ile; bağışıklık sistemi hareketlenir; göz ve burunda iltihaplanma ortaya çıkar. Tepki olarak gözlerde kaşıntı, göz ve burunda akıntı, hapşırma, iltihaplanma ve histamin gibi vücut savunmaya geçer. 5-40 yaş arası en çok rastlanan dönemlerdir.
Polen en çok bahar aylarında ortaya çıkar. Çiçeklerin açması, ağaçların yeniden canlanması, pelin otlarının ve çimenlerin yeşermesi ile polen artışı olmaktadır.
Polen Alerjisi Nasıl Anlaşılır?
- Burun akması
- Burunda kaşıntı
- Burun tıkanıklığı
- Hapşırma
- Gözlerde sulanma, kaşıntı ve şişkinlik
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Konsantrasyon güçlüğü
- Öğrenmede zorluklar
Polen Alerjisinin Teşhisi Nasıl Konulur?
Polen alerjisi; hekim tarafından bazı testler yapılarak kişinin hangi türlere alerjisi olduğu tespit edilir. Alerji yapan, ev tozları, polenler, küf mantarları, hayvan tüyleri gibi etkenler hassasiyet oluşturur. İğne ile alerji yapan maddenin bir damlası cilde damlatılır bu damlayla deride delik açılır ve kızarıklık, kaşıntı ve kabarıklık oluşması halinde alerji teşhisi o maddeyle ilgili tanı olarak konulur.
Polen Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?
Tüm alerjilerde olduğu gibi polen alerjisinde de en doğru tedavi ve korunma şekli alerjenden kaçınmadır, ancak bu her zaman sağlanamamakta ve yeterli olmamaktadır. Alerjenden kaçınma yetersiz kaldığı zamanlarda alerji belirtilerinin şiddetine ve süresine göre ilaç tedavisi gerekmektedir.
Her hastanın alerjene verdiği reaksiyon farklı olduğundan ve alerjen yoğunluğu günden güne değişebildiğinden dolayı her hastada farklı farklı tedaviler uygulanmaktadır. Burun akıntısı ve tıkanıklığı fazla olan bir hastaya antihistaminik adı verilen histamin salınımını engelleyen ilaçlar verilmesi daha uygun olacaktır.
Tüm bu tedavilere rağmen hastada şiddetli alerji bulguları devam ediyorsa, kortizonlu bazı ilaçlarda kullanılabilmektedir. En ideali alerji ve İmmünoloji Uzmanları veya Kulak Burun Boğaz Uzmanlarına muayene olarak onların önereceği şekil ve sürece ilaç kullanılmasıdır.
Polenden korunma önlemleri ve alerji ilaçlarına rağmen bazı hastalarda aşırı burun tıkanıklığı görülmekte ve burun konkaları aşırı büyüyüp burundan nefes alınamaz hale gelinmektedir. Bu durumda ise konka denilen burun içi etleri küçültme operasyonları düşünülebilir. Ayrıca Radyofrekans tedavisi ile konkalarda küçültme de uygulanabilmektedir.
Alerjide bir diğer tedavi yöntemi de “Aşı tedavisi” yani “İmmunoterapi” dir. Aşı tedavisinin hem tedavi edici hem de koruyucu özelliği vardır. Aşı tedavisinin ortalama süresi 3-5 yıldır. Aşı tedavisi temel olarak alerjik nezle , alerjik astım ve arı alerjisi olan hastalara uygulanmaktadır. Deri testi ve kan testi ile gösterilen alerjen maddenin kişide yakınmalara neden olanlara, alerjenden korunma ve ilaç tedavisinden yeterli fayda görmemiş kişilere, kişinin uzun süreli ilaç kullanmak istememesi ve ilaçların yan etkilerini çok görüldüğü kişilere aşı tedavisi uygulanabilir.
Tedaviye uyumsuz hastalara, 5 yaşından küçük çocuklara, ağır astımlı hastalara, kanser, bağışıklık sistemi hastalıkları, psikolojik bozukluk, ciddi hipertansiyon ve kalp hastalığı varlığında ise aşı tedavisi önerilmemektedir.
Polen Alerjisinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
- Polen alerjisi olan kişiler; temizlik konusunda çok dikkat etmeleri gerekir.
- Duman ve ağır koku gibi durumlardan kaçınmalıdırlar.
- Polenlerin yoğun olduğu sabah ve akşam saatlerinde dışarı çıkmamak ve evin havalandırılmaması gereklidir.
- Dışarda bu saatlerde çamaşır kurutulmamalıdır polenler giysilere yapışabilir.
- Yatmadan gün içinde polen yapışmasını gidermek için duş almalıdır.
- Mutlaka güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
- Astımı olanlar polenlerin yoğun olduğu saatlerde maske takmalıdırlar.
